تعدادی از داوران چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن با اشاره به مهم‌ترین ویژگی‌های گروه داوری این دوره، به تشریح دستاوردهایی پرداختند که میتواند طرح ساماندهی و سنجش داوران به دنبال داشته باشد.
به گزارش رسامدیا، حدود یک هفته از برپایی چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن و اعلام برگزیدگان آن از سوی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه می‌گذرد. با وجود این همچنان بحث درباره این رقابت‌ها در صفحات مجازی فعالان قرآنی ادامه دارد، مباحثی که بخشی از اهداف آن، شناسایی نقاط قوت و ضعف مسابقات است.
عملکرد هیئت داوری، به دلیل تأثیر مستقیمی که بر نتایج دارد، همواره مورد نقد و بررسی فعالان این عرصه قرار می‌گیرد؛ حتی این نقد، قبل از آغاز مسابقات با بررسی عملکرد داوران طی سال‌های گذشته و بررسی سوابق آنها آغاز می‌شود. موضوعی که همیشه مطرح بوده است، طریقه انتخاب و چینش هیئت داوران است و در این مواقع، بحث ارزیابی، سنجش و ساماندهی داوران مسابقات بیشتر از هر وقت دیگر مطرح می‌شود. در حاشیه این مسابقات، با سه نفر از داوران، درباره اجرای طرح ساماندهی و سنجش داوران مسابقات قرآن که به زودی فراخوان آن اعلام می‌شود، گفت‌وگو داشته ایم که در ادامه می‌خوانید.
محمد خواجوی، سرپرست هیئت داوران، درباره وظایف سرپرست و تأثیراتی که میتواند در نتایج نهایی داشته باشد، گفت: این مسئولیت کمک می‌کند تا روند داوری به سمت صحت و سلامت پیش برود. اگر هیئت داوران اختلاف نظر داشته باشند، برای رفع آن اقدام می‌کند. خوشبختانه در این دوره کمتر با چنین مشکلی مواجه شدیم. یکی دیگر از مسئولیت‌های هیئت داوران پیگیری حقوق شرکت‌کنندگان است. بررسی فهرست نتایج و کارنامه‌ها از سوی هیئت داوران انجام می‌شود، اما خروجی‌ها از نگاه مسئول هیئت داوران می‌گذرد و مورد تأیید دوباره قرار می‌گیرد تا صحت آن تأیید شود.
سرپرست هیئت داوران چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان داوران جوان را وارد بحث داوری کرد، گفت: طرح سنجش داوران نهایی شده است تا از این طریق راه ورود افرادی که توانمندی داوری دارند، باز شود. مضاف بر این، عده دیگری از افرادی که توانایی و ظرفیت کار داوری را دارند، وارد جرگه داوران شدند تا از این طریق هم جوانگرایی شود و هم عده‌ای که ظرفیت این کار را دارند به آنچه می‌خواهند برسند.
وی درباره اعتراضات متسابقان به داوری‌های رشته‌های مختلف بیان کرد: اعتراضات، بررسی و با طیب خاطر به آنها پاسخ داده شد و با مشکل خاصی در دوره چهل‌وسوم مواجه نشدیم.
خواجوی در پایان تصریح کرد: با توجه به اینکه امکانات همیشگی وجود نداشته، تلاش شده است که با امکانات موجود و آنچه میتواند مقدور باشد، نتیجه نسبتاً خوبی حاصل شود. قطعاً کسی ادعا ندارد که این دوره مطلوب بود، اما با توجه به محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، این کار پسندیده بود.
کریم دولتی، یکی دیگر از داوران مسابقات بود. او در زمره داورانی است که بیشترین حضور را در ادوار مختلف در تیم داوری داشت. او در پنج دوره اخیر همواره در بخش وقف و ابتدای مسابقات سراسری قرآن حضور داشته است. وی در مورد ویژگی تیم داوری مسابقات سراسری قرآن گفت: در هر دوره‌ای از مسابقات چینش و گزینش متناسبی از داوران صورت گرفته و یکی از ویژگی‌های این دوره، حضور داوران کم‌سابقه و جوان در کنار داوران باتجربه است. یکی از مهم‌ترین محسنات چنین چینشی انتقال تجربیات است. این انتقال تجربیات باعث می‌شود، سطح علمی‌تر و ماهرتری از داوران جوان‌تر را در آینده داشته باشیم.
دولتی درباره اجرای طرح ساماندهی داوران مسابقات قرآن و آثار آن بر داوری‌ها بیان کرد: به طور کلی داوری مسابقات قرآن در ادواری کاملاً سنتی و بدون لحاظ گزینش‌های جدی پیش رفته است. البته این به معنای ضعف داوران در علم و مهارت در داوری نیست، بلکه منظور این است که انتخاب‌ها براساس یک رقابت و آزمون اتفاق نیفتاده و چه‌بسا در نسل گذشته هم می‌توانستیم، داوران قوی‌تری داشته باشیم که به دلیل گسترده نبودن انتخاب‌ها این اتفاقات صورت نگرفته است.
داور بخش وقف و ابتدای چهلوسومین دوره مسابقات سراسری قرآن به طرح ساماندهی داوران مسابقات قرآن در مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه اشاره و تصریح کرد: طرح سنجش و ساماندهی داوران این زمینه را فراهم می‌کند تا در وهله نخست داورانی که در گذشته بوده‌اند، مورد ارزیابی دقیق‌تر قرار بگیرند و دوم اینکه چهره‌های جدیدی که الان ممکن است در حال داوری باشند با این طرح به ردههای بالاتر راه پیدا کنند. سومین موضوع اینکه افرادی که تاکنون مجالی برای داوری آنها فراهم نشده است با استفاده از این طرح می‌توانند تجربیات خود در زمینه داوری را نه تنها در مسابقات اوقاف، بلکه در تمام رقابت‌ها پیاده کنند. امیدواریم با گذشت چند دوره از این ساماندهی روال داوری‌ها بر یک روال و مدار کاملاً منطقی و حساب‌شده قرار بگیرد و دیگر شاهد یک‌سری سلایق و گزینش‌های غیر‌حساب شده نباشیم و روزبه‌روز این مسیر مناسب‌تر شود.
دولتی در پاسخ به این سؤال که در این سال‌ها که طرحی برای ساماندهی داوران وجود نداشته، خلأ انتخاب منطقی و حساب شده داوران چگونه برطرف شده است، گفت: خودبه‌خود وقتی این طرح یا طرح‌های شبیه به این اتفاق نیفتاده است، هرچقدر کسانی که داوران را انتخاب می‌کنند، کارشان با دقت و حساب و کتاب و گزینش همراه باشد بخشی از این موضوع میتواند، سامان گیرد، اما وقتی طرح اجرا می‌شود و افراد مختلفی وارد می‌شوند، دیگر اعمال سلیقه‌ها به حداقل می‌رسد. در گذشته بسیاری از انتخاب‌ها خوب و منطقی بوده اما نمی‌توان انکار کرد که گاهی ممکن است، اعمال سلیقه‌هایی صورت گرفته باشد که جامعه قرآنی را از حضور بهترین‌ها در همه جا محروم کرده باشد. طرح ساماندهی میتواند کمک کند که سطوح و افراد جدید مشخص شود و دست دستگاه‌ها برای انتخاب داور باز باشد. نکته دیگر اینکه در ردههای استانی و شهرستانی که سطح مسابقات پایین‌‌تر است، احتمال دارد شاهد برخی بی‌دقتی‌ها باشیم و همین بی‌دقتی خودبه‌خود به سطوح بالاتر نیز منتقل شود که این مورد میتواند با استفاده از طرح ساماندهی به حداقل برسد.
دولتی در مورد تسهیل حضور داوران جوان‌تر در مسابقات، گفت: یکی از کلیدهای اصلی این موضوع میتواند در طرح ساماندهی داوران اتفاق بیفتد نکته دیگری که می‌توانیم شاهد باشیم این است که اینقدر داوران جوان‌تر از جهت دقت و مهارت پیشرفت کنند که خودشان به طور طبیعی بتوانند خود را در بین اساتید پیدا کنند. مهم‌ترین کلید این کار و مهم‌ترین چیزی که میتواند این مسئله را تسهیل کند همین طرح ساماندهی است. رسانه و جامعه قرآنی باید کمک کنند تا بتواند به شکل صحیح و سالم این مسئله پیش برود تا بتواند به نقطه نهایی منجر شود.
وی در پایان به ارائه توصیه‌‌ای به فعالان قرآنی در دوران کرونایی پرداخت و گفت: در شرایطی که ارتباطات فیزیکی بین اعضای جامعه قرآنی کم شده است از طرق مختلف همچون مطالعه، استماع، تمرین و تکرار می‌توانیم، سطح تلاوت و حفظ و افت پیدا نکند و حتی به پیشرفت هم برسد. در مسابقات این دوره کمبودهایی را شاهد بودیم که امیدوارم عزیزان تلاش کنند تا باعث رکود و ضعف کیفی بیشتر تلاوت نشود.
سیدجواد سادات‌فاطمی نیز از جمله اساتید پیشکسوت کشورمان است که همواره حضور موفقی را در تیم‌های داوری داشته است. او که در بخش وقف و ابتدا به داوری مسابقات قرآن می‌پردازد در سال‌های اخیر حضور پررنگی در مسابقات بین‌المللی قرآن‌کشورمان داشته است.
سادات‌فاطمی در مورد ویژگی تیم داوری چهل و سومین دوره مسابقات سراسری قرآن اظهار کرد: داوران این دوره ترکیبی از داوران پیشکسوت و جوان بودند. این ترکیب باعث می‌شود تا داوران جوان در کنار پیشکسوت‌ها قرار بگیرند و کم‌کم وارد شرایط مسابقات کشوری شوند تا بتوانند در آینده جایگزین پیشکسوت‌ها شوند. به هر حال داوران پیشکسوت به خاطر شرایط سنی باید روزی از مسابقات خداحافظی کنند. در ادوار اخیر این اتفاق افتاده و دوستان جوان به تیم داوری آمده‌اند که اتفاق مبارکی است.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد استفاده بیشتر از داوران جوان در مسابقات، بیان کرد: کسانی که در حال حاضر داوری می‌کنند افراد شناخته‌شده‌ای هستند. امکان اینکه افراد دیگری نیز باشند که از نظر علمی و تجربی در سطح خوبی هستند، اما شناخته شده نباشند نیز وجود دارد. طرح ساماندهی و سنجش داوران میتواند به این موضوع کمک کند و راه را برای افراد مختلفی که فکر می‌کنند توانمندی دارند، تسهیل می‌کند.
