مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران یکی از وظایف امین‌های اوقاف را پیگیری کشف و احصای موقوفات و رقبات مربوط به آنها دانست که در طول سالیان متمادی فراموش شده یا از بین رفته‌اند.
به گزارش رسامدیا، یکی از مسائل بسیار مهمی که جزء وظایف اصلی سازمان اوقاف و امور خیریه و ادارت تابعه آن محسوب می‌شود، احصای موقوفات و رقبات مربوط به آن‌هاست، چراکه با گذشت سالیان سال بسیاری از رقبات مختلف یا حتی اصل برخی از موقوفات، با توجه به دلایلی از جمله از بین رفتن اسناد وقفی و خارج شدن وقفیات و رقبات از حالت وقف از سوی سلاطین و حکام مختلف، فراموش شده و افراد دیگری از آن استفاده می‌کنند. پس از انقلاب اسلامی و با فرمان حضرت امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه موقوفات باید در وقفیت باقی بمانند و به وقف‌ها عمل شود و نیز با مصوبه ماده واحده ابطال مجلس شورای اسلامی در ۲۱ آبان ۶۳، بسیاری از سوابق وقفی از بین رفته بود اما برای احصای موقوفات بسیار تلاش شد.
طبق ماده واحده قانون ابطال که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است، موقوفات باید به هر نحوی از تصرف خارج شود و به وقفیت بازگردند و اسناد ملکیت آنها برای دیگران نیز از درجه اعتبار ساقط است. بدین ترتیب پس از انقلاب اسلامی، تلاش‌های زیادی برای احصای موقوفات و رقبات مربوط به آنها انجام شده است. در طول تاریخ افرادی بوده‌اند که با نیت انجام عمل خیر ماندگار به ایجاد وقفیات مختلف اقدام کرده‌اند و برخی از وقفیات در طول تاریخ و بنا به دلایل مختلفی همچون حوادث و دستور حکام از بین رفته و به آنها عمل نشده و ورود نهادهای مسئول برای احصای موقوفات و رقبات مربوط به آنها و بازگرداندن آنها به نیت واقفان ضروری است.
مجتبی عبداللهی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران، در رابطه با پیگیری احصای موقوفات و رقبات مربوط به آنها از سوی این اداره‌کل اظهار کرد: با وجود اینکه این موضوع جزء مسائل عادی و متداول نیست و به ندرت رخ می‌‌دهد، اما در دستور کار سازمان اوقاف و امور خیریه و به تبع آن اداره‌کل اوقاف استان تهران قرار دارد و با جدیت پیگیری می‌شود. همچنین، کشف و احصای موقوفات به ویژه رقبات آنها یکی از مسائل بسیار مهمی است که باید دنبال شود. موقوفاتی هستند که وقفیات و رقبات مربوط به آنها به زمان‌های بسیار دوری بازمی‌گردد و امکان دارد که در طول سالیان سال اصل موقوفه یا برخی از رقبات موقوفات فراموش شده باشد و سندی برای آنها موجود نباشد. امروزه با توجه به سیستمی امینی، که در این دوره از مدیریت اوقاف بر موقوفات تعیین شده است، امین‌هایی برای کشف رقبات موقوفات در نظر گرفته شده‌اند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران با اشاره به اینکه یکی از مأموریت‌های امین‌ها، کشف و احصای رقبات موقوفات است، تصریح کرد: موقوفات مختلفی وجود دارند که ذیل هر یک از آنها نیز رقباتی قرار دارد که این رقبات مغازه، کارگاه یا خانه هستند. گذشت سال‌ها و از بین رفتن اسناد باعث شده است که آمار و تعداد دقیقی از رقبات مربوط به موقوفات در دسترس نباشد یا رقبات مختلف ذیل هر موقوفه در سامانه نرم‌افزاری ما ثبت نشده باشد. امین‌هایی که از سوی اوقاف انتخاب می‌شوند بر روی موقوفات مختلف مطالعه و کار می‌کنند و به کشف رقبات آنها در مناطق مختلف می‌پردازند؛ چراکه ممکن است رقباتی برای موقوفات موجود باشد که تاکنون شناخته نشده و سندی از آنها در اختیار نباشد. برای مثال اصل یک موقوفه در تهران قرار دارد و ممکن است چندین رقبه در استان‌های دیگر کشور داشته باشد. یعنی امکان دارد که یک واقف متولد تبریز اما بزرگ‌شده تهران باشد و به همین دلیل اصل اموال و موقوفات خود را در تهران وقف کرده، اما رقباتی را در تبریز یا شهرهای دیگر در نظر گرفته است که بنا به دلایل مختلفی همچون از بین رفتن اسناد، امروز نامشخص هستند.
وی گفت: ممکن است رقبه یا رقبات مربوط به موقوفه‌ای در شهر دیگری وجود داشته باشند و بنا به دلایل مختلفی شناخته نشده و در سیستم اوقاف نیز ثبت نشده باشد و در حال حاضر نیز یک یا چندین خانواده در حال استفاده از آن باشند که باید احصا شوند و در سیستم سازمان اوقاف به ثبت برسند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان تهران در پایان تصریح کرد: یکی از وظایف اصلی امین‌های اوقاف، که در بندهای ۱۱گانه احکام آنان نیز آمده است، رسیدگی به موقوفات و شناسایی رقبات مختلف مربوط به موقوفات است. البته کار ساده‌ای نیست و ممکن است مشکلات زیادی برای احصای رقبات و موقوفات وجود داشته باشد، چراکه گاه برای بسیاری از این رقبات اسناد مالکیت صادر شده و برای احصای آنها به حکم دادگاه و ایجاد پرونده قضایی نیاز است.
